Phí công chứng mua bán nhà là khoản chi phí phải nộp cho tổ chức hành nghề công chứng khi thực hiện việc chứng nhận tính pháp lý của hợp đồng mua bán bất động sản. Đây là bước quan trọng trong quy trình giao dịch nhà đất, đảm bảo giao dịch được thực hiện đúng quy định pháp luật và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia.
Theo quy định tại Luật Công chứng 2014 và Luật Kinh doanh Bất động sản 2014, việc công chứng hợp đồng mua bán nhà đất là bắt buộc đối với tất cả các giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất. Đây là điều kiện tiên quyết để hồ sơ chuyển nhượng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho chủ sở hữu mới.
Khoản phí này không chỉ là nghĩa vụ tài chính mà còn đóng vai trò như "bảo hiểm pháp lý" cho giao dịch, giúp phòng tránh các tranh chấp, kiện tụng có thể phát sinh trong tương lai.
Hình ảnh minh hoạ hợp đồng công chứng mua bán nhà đất tại văn phòng công chứng
Phí công chứng mua bán nhà đất được quy định cụ thể tại Thông tư 257/2016/TT-BTC ngày 11/11/2016 của Bộ Tài chính về mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí công chứng. Kết hợp với Luật Công chứng 2014, các văn bản này tạo hành lang pháp lý cho việc thu phí công chứng trên toàn quốc.
|
Giá trị tài sản |
Mức phí |
|
Dưới 50 triệu đồng |
50 nghìn đồng |
|
Từ 50 triệu đồng đến 100 triệu đồng |
100 nghìn đồng |
|
Từ trên 100 triệu đồng đến 500 triệu đồng |
0,1% giá trị tài sản |
|
Từ trên 500 triệu đồng đến 1 tỷ đồng |
0,08% giá trị tài sản |
|
Từ trên 1 tỷ đồng đến 3 tỷ đồng |
0,06% giá trị tài sản |
|
Từ trên 3 tỷ đồng đến 5 tỷ đồng |
0,05% giá trị tài sản |
|
Từ trên 5 tỷ đồng đến 10 tỷ đồng |
0,04% giá trị tài sản |
|
Từ trên 10 tỷ đồng |
0,03% giá trị tài sản |
Đối với các trường hợp được miễn hoặc giảm phí công chứng, pháp luật quy định:
Phí công chứng được tính dựa trên giá trị tài sản ghi trong hợp đồng, với tỷ lệ phần trăm giảm dần theo giá trị tài sản tăng lên. Giá trị tài sản làm căn cứ tính phí là giá ghi trên hợp đồng, nhưng không được thấp hơn khung giá đất do UBND cấp tỉnh quy định.
Phí công chứng = Giá trị tài sản × Tỷ lệ phí tương ứng
Lưu ý: Mức phí tối đa không quá 70 triệu đồng cho một hợp đồng, giao dịch.
|
Giá trị tài sản |
Cách tính |
Phí công chứng |
|
1,5 tỷ đồng |
1.500.000.000 × 0,06% |
900.000 đồng |
|
2,5 tỷ đồng |
2.500.000.000 × 0,06% |
1.500.000 đồng |
|
4 tỷ đồng |
4.000.000.000 × 0,05% |
2.000.000 đồng |
|
7 tỷ đồng |
7.000.000.000 × 0,04% |
2.800.000 đồng |
|
12 tỷ đồng |
12.000.000.000 × 0,03% |
3.600.000 đồng |
Điểm quan trọng cần lưu ý là giá trị tài sản dùng để tính phí công chứng phải tuân theo khung giá đất do UBND tỉnh/thành phố quy định. Tại Hà Nội, khung giá này được cập nhật theo Quyết định số 09/2023/QĐ-UBND ngày 25/02/2023 của UBND thành phố Hà Nội quy định về giá các loại đất trên địa bàn thành phố.
Ngoài phí công chứng chính, người dân khi thực hiện công chứng hợp đồng mua bán nhà đất còn phải chi trả các khoản phụ phí sau:
Tại các văn phòng công chứng ở Hà Nội, đặc biệt tại các quận trung tâm như Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, thường có biểu phí cao hơn so với các khu vực khác do chi phí vận hành cao hơn.
Giả sử gia đình anh Nguyễn Văn A mua một căn nhà tại quận Cầu Giấy, Hà Nội với giá trị ghi trên hợp đồng là 3 tỷ đồng.
Xác định mức phí áp dụng:
Tính toán: Phí công chứng = 3.000.000.000 × 0,06% = 1.800.000 đồng
Các khoản phụ phí:
Tổng chi phí công chứng: 3.100.000 đồng
Chị Trần Thị B mua một căn chung cư cao cấp tại quận Hoàn Kiếm với giá trị 5 tỷ đồng.
Xác định mức phí áp dụng:
Tính toán: Phí công chứng = 5.000.000.000 × 0,05% = 2.500.000 đồng
Các khoản phụ phí:
Tổng chi phí công chứng: 4.350.000 đồng
Hình ảnh minh hoạ quy trình thực hiện công chứng
Toàn bộ quy trình này thường mất từ 1-3 ngày làm việc tại Hà Nội, tùy thuộc vào khối lượng công việc của văn phòng công chứng và tính chất phức tạp của giao dịch.
Theo quy định tại Điều 57 Luật Công chứng 2014, trách nhiệm nộp phí công chứng thuộc về người yêu cầu công chứng. Tuy nhiên, trên thực tế, các bên tham gia giao dịch có thể thỏa thuận về việc phân chia trách nhiệm này.
Tại thị trường bất động sản Hà Nội, có các mô hình phân chia phổ biến sau:
Việc phân chia chi phí công chứng nên được ghi rõ trong hợp đồng đặt cọc hoặc thỏa thuận sơ bộ để tránh phát sinh tranh chấp sau này.
Để giảm thiểu chi phí công chứng khi mua bán nhà đất tại Hà Nội, người dân có thể áp dụng các phương pháp sau:
9. Các câu hỏi thường gặp về phí công chứng
Theo quy định tại Điều 58 Luật Công chứng 2014, người yêu cầu công chứng không được hoàn trả phí công chứng sau khi văn phòng công chứng đã thực hiện việc tiếp nhận hồ sơ và thẩm định. Tại Hà Nội, các văn phòng công chứng chỉ xem xét hoàn phí trong trường hợp chưa tiến hành các thủ tục công chứng hoặc do lỗi của văn phòng công chứng. Khoản thù lao soạn thảo hợp đồng thường không được hoàn trả do đã phát sinh chi phí nhân công.
Phí công chứng và lệ phí trước bạ là hai khoản chi phí hoàn toàn khác nhau trong quy trình mua bán nhà đất. Phí công chứng được nộp cho tổ chức hành nghề công chứng để xác nhận tính pháp lý của hợp đồng, còn lệ phí trước bạ là khoản thuế nộp cho nhà nước khi đăng ký quyền sở hữu tài sản. Tại Hà Nội, lệ phí trước bạ nhà đất là 0,5% giá trị tài sản, cao hơn nhiều so với phí công chứng (thường từ 0,03% đến 0,1% giá trị tài sản).
Ngoài phí công chứng chính, người dân khi thực hiện thủ tục công chứng hợp đồng mua bán nhà đất thường phải chi trả các khoản sau:
Về nguyên tắc, phí công chứng cho nhà đất và chung cư được tính theo cùng một biểu phí dựa trên giá trị tài sản. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều giao dịch chung cư tại Hà Nội có chi phí công chứng thấp hơn so với nhà đất riêng lẻ do các yếu tố sau:
Bảng so sánh phí công chứng tại các quốc gia:
|
Quốc gia |
Phương pháp tính phí |
Mức phí trung bình |
Đặc điểm |
|
Việt Nam |
% giá trị tài sản (0,03-0,1%) |
0,05% giá trị tài sản |
Phí giảm dần theo giá trị tài sản tăng |
|
Mỹ |
Phí cố định + phí trang |
100-200 USD/giao dịch |
Không phụ thuộc giá trị tài sản |
|
Pháp |
% giá trị tài sản (bậc thang) |
0,8-1,5% giá trị tài sản |
Bao gồm nhiều dịch vụ pháp lý khác |
Mô hình phí công chứng của Việt Nam có ưu điểm là tỷ lệ phí thấp hơn nhiều so với các nước châu Âu như Pháp, Đức, nhưng cao hơn so với Mỹ đối với các giao dịch giá trị lớn. Tại Hà Nội, mức phí công chứng cho căn nhà 5 tỷ đồng (khoảng 208.000 USD) vào khoảng 2,5 triệu đồng (104 USD), trong khi tại Mỹ chỉ khoảng 150 USD, nhưng tại Pháp có thể lên tới 3.000 USD.
Nhược điểm của hệ thống công chứng Việt Nam so với quốc tế là quy trình còn nhiều thủ tục hành chính, chưa được số hóa triệt để như tại Mỹ hoặc Singapore. Tuy nhiên, hệ thống công chứng Việt Nam lại có ưu điểm là cung cấp dịch vụ thẩm định pháp lý kỹ lưỡng hơn so với hệ thống notary đơn giản của Mỹ.
Phí công chứng mua bán nhà đất là một khoản chi phí không thể thiếu trong quy trình giao dịch bất động sản, đảm bảo tính pháp lý và bảo vệ quyền lợi của các bên tham gia. Với biểu phí từ 0,03% đến 0,1% giá trị tài sản, mức phí này được xem là hợp lý so với tầm quan trọng của dịch vụ công chứng.
Việc hiểu rõ cách tính phí, các khoản phụ phí và quy trình công chứng sẽ giúp người dân chủ động hơn trong các giao dịch mua bán nhà đất. Đặc biệt, tại thị trường Hà Nội với nhiều giao dịch có giá trị lớn, việc áp dụng các mẹo tiết kiệm chi phí công chứng như chọn văn phòng công chứng có uy tín và mức phí hợp lý, thỏa thuận phân chia chi phí giữa các bên, sẽ giúp giảm đáng kể gánh nặng tài chính.
Cuối cùng, chúng tôi khuyến nghị người dân nên ưu tiên chọn các văn phòng công chứng uy tín, có kinh nghiệm dù có thể chi phí cao hơn một chút, để đảm bảo hợp đồng được soạn thảo chuẩn xác, tránh các rủi ro pháp lý có thể phát sinh trong tương lai. Tại Tìm Tổ Ấm, chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn và hỗ trợ khách hàng tìm kiếm các dịch vụ công chứng chất lượng với mức phí hợp lý nhất trong quá trình mua bán nhà đất tại Hà Nội.
![Thuế mua bán nhà đất 2025: [2% TNCN + 0.5% Trước Bạ] Kèm cách tính chi tiết & phân tích từ chuyên gia](/images/articles/2025/03/08/nguoi-di-dong-thue-mua-ban-nha-dat-91.jpg "Thuế mua bán nhà đất 2025: [2% TNCN + 0.5% Trước Bạ] Kèm cách tính chi tiết & phân tích từ chuyên gia")